خروج 80 هزار میلیارد تومان دارایی از بورس

یک فعال بازار سرمایه با بیان اینکه با افت بورس 80 هزار میلیارد تومان دارایی از بین رفت و زیان سرمایه‌گذاران به 50 درصد رسیده است، پیشنهاداتی برای بهبود اوضاع بورس ارائه کرد.

علیرضا قدرتی به وضعیت بورس اشاره کرد و گفت: متاسفانه بیش از یکسال از شروع بحران و افت شاخص‌های بورس گذشته و طی این مدت سهامداران بورس ضررهای بسیاری متحمل شده‌اند، ولی عکس العمل مناسبی از سوی دولتمردان و نمایندگان مجلس و سایر مسوولان ذیربط صورت نگرفت. وی به مراحل سه گانه افت بورس اشاره کرد و افزود:بحران بورس تاکنون سه مرحله داشت که مرحله اول ناشی از تصمیمات مجلس در افزایش بی سابقه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و افزایش بهره مالکانه معادن بود که موج اول سقوط قیمتها را در بر داشت.

وی با بیان اینکه مرحله بعدی بحران ناشی از سرایت بحران بازار پول به بازار سرمایه بود،یادآور شد: افزایش لجام گسیخته نرخ سپرده بانکی و رقابت منفی بانکها در پرداخت سود سپرده بیشتر، باعث مهاجرت نقدینگی از بورس به سمت سپرده های بانکی شد. امری که به باور قریب به اتفاق کارشناسان زمینه ساز بحرانی بزرگ در حوزه بانکداری ایران خواهد بود. قدرتی اضافه کرد:مرحله بعدی بحران، ناشی از افت قیمت جهانی نفت و تمدید مذاکرات هسته‌ای بود که شوک قیمتی سنگینی به قیمت های سهام وارد آورد و باعث سلب اعتماد سرمایه گذاران و ایجاد ترس در بازار سرمایه شد.

به گفته این فعال بازار سرمایه، مشکل بزرگتر زمانی نمایان شد که مسئولان ذیصلاح قبول نمی‌کردند بازار دچار بحران شده و اعتقاد داشتند که این مریض مشکلی نداشته به زودی سلامتی خود را بدست خواهد آورد در حالی که با تاخیر هر چه بیشتر حال این مریض بدتر شده و درمانهایی که می توانست زمانی برای این مریض موثر واقع شود با تشدید بحران کارایی خود را از دست می داد.

زیان 50 درصدی سرمایه گذاران
معاون سرمایه‌گذاری گروه مالی مهر اقتصاد در ادامه عنوان کرد:از ابتدای سال بر اساس شاخص قیمتی و به گفته مدیر تحقیق و توسعه شرکت بورس، سهامداران بیش از 27 درصد زیان کرده اند که حتی با فرض صحت این موضوع اگر زیان عدم النفع سهامدارن را حداقل 20 درصد در نظر بگیریم، سرمایه گذاران حدود 50 درصد زیان کرده‌اند.

شاخص بورس، افت واقعی قیمت ها را نشان نمی دهد
قدرتی تصریح کرد:مشکل دیگری که باعث شد عمق بحران بورس به طور کامل مشخص نشود، نحوه محاسبه شاخص بورس بود که بیانگر افت واقعی قیمت سهام نبود به گونه ای که به طور متوسط قیمت سهام شرکتها بیش از 40 درصد افت کردد ولی شاخص بورس افت فقط 17 درصدی را نشان می دهد که این نقیصه باید به سرعت برطرف شود.

80 هزار میلیارد تومان دارایی از بورس رفت
عضو هیات مدیره کارگزاری مهر اقتصاد خاطرنشان کرد: از ابتدای شروع بحران ارزش بازار سرمایه با احتساب تقسیم سود 50 هزار میلیارد تومانی از رقم 426 هزار میلیارد تومان به 345 هزار میلیارد تومان رسید یعنی بیش از 80 هزار میلیارد تومان از دارایی های بورس از بین رفته است و با احتساب سهم حدود 85 درصدی دولت و بخش های شبه دولتی از بورس رقمی معادل 68 هزار میلیارد تومان از ارزش دارایی های دولت و بخشهای شبه دولتی در بورس کاسته شده است در حالی که درآمدی که دولت از افزایش بهره مالکانه و نرخ خوراک پتروشیمی ها در بودجه 1393 نصیبش شد چیزی در حدود 3200 میلیارد تومان یود.

به گفته وی،نخستین گامی که برای مواجهه با وضعیت فعلی بورس باید برداشته شود قبول وجود بحران است چرا که تا زمانی اعتقادی به وجود بحران نداشته باشیم قدمی برای آن برنخواهیم داشت.

تردید در تاثیر مصوبات کمیته ثبات بر بورس
وی تصریح کرد:خوشبختانه طی هفته های گذشته دولت با تشکیل کمیته ثبات بازار سرمایه و با حضور نمایندگانی از معاون اول و وزارتخانه های نفت، اقتصاد، صنعت و معدن و تجارت، رفاه و مسولان سازمان بورس اقداماتی برای جلوگیری از شدت یافتن بحران بورس صورت دادند که مهمترین آنها تکلیف مسئله کیفی‌سازی پالایشگاه‌ها و نرخ خوراک و نرخ محصولات دریافتی از آنها، تعیین فرمول خوراک پتروشیمی ها و واگذاری محاسبه فرمول با فرض تعامل بین شرکتهای پتروشیمی به وزارت نفت و کاهش نرخ بهره مالکانه معادن در بودجه سال آینده و اجازه به بانکها برای سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس از طریق صندوق های سرمایه گذاری در مجلس بود که امید است هر چه زودتر این موارد اجرایی شده تا از تشدید هر چه بیشتر وضعیت موجود بورس جلوگیری کند.

قدرتی اظهار کرد: نکته‌ای که در خصوص اقدامات این کمیته می‌توان گفت میزان اثر گذاری این اقدامات با توجه به شرایط کنونی بازار سرمایه است به عنوان مثال در صورتی که تکلیف مساله کیفی سازی 3 ماه پیش روشن می شد با قیمت‌های نفت بالای 80 دلار می توانست انرژی مثبتی به بورس تزریق کند و لیکن با از دست رفتن زمان و افت قیمت جهانی نفت به کمتر از 50 دلار میزان تاثیر این مصوبه مورد سوال و تردید واقع می شود.

ابهام در تزریق نقدینگی بانکها به بورس
عضو هیات مدیره کارگزاری مهر اقتصاد در ادامه گفت: همچنین مصوبه اجازه سرمایه گذاری بانکها در صندوق های سرمایه گذاری با وجود زیان بسیار شدید بانکها طی امسال از بابت سرمایه گذاری در بورس از یک طرف و مشکل جدی نقدینگی بانکها که خود باعث افزایش نرخ سود سپرده و رقابت ناسالم بانکها با یکدیگر شده است، اراده جدی مدیران بانک‌ها برای تزریق نقدینگی به بورس را به علامت سوال بزرگی مواجه کرده است.

به گفته عضو هیات مدیره کارگزاری مهر اقتصاد،مسئله نرخ گذاری خوراک پتروشیمی ها با کاهش قیمت جهانی نفت و ضریب وابستگی قیمت گاز با نفت و ورود محموله های بزرگ LNG تولیدی از گاز شیل آمریکا به بازار های جهانی و افت سنگین قیمت گاز نیز مورد سوال فعالان این بخش خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه نفس این اقدامات پسندیده و قابل تقدیر بوده و در بلند مدت می تواند به بازار سرمایه کمکهای شایانی کند،اذعان کرد: نکته اساسی در این مرحله انجام تدابیر و راه حل های کوتاه مدت برای جلوگیری از مرگ این بیمار بوده تا با تثبیت علایم حیاتی در بلند مدت به فکر درمان قطی آن بود.

اعتماد از دست رفته باید برگردد
قدرتی گفت:به نظر می رسد اصلی ترین هدف کوتاه مدت مسولان مربوطه و کمیته بازار برگرداندن اعتماد از دست رفته بورس است که می توان از طریق دخالت مستقیم صندوق توسعه بازار سرمایه در تزریق نقدینگی به بورس و جلوگیری از افت بیشتر قیمتها اشاره کرد.

وی یادآور شد:امروزه در همه جای دنیا در زمان وقوع بحران دولت ها به طور مستقیم وارد عمل شده و با اقدامات حمایتی و تزریق نقدینگی ترس بازار را از بین برده و از تعمیق بیشتر بحران جلوگیری می کنند همانند اقداماتی که در بحران جهانی سال 2008 صورت گرفت.

پیشنهادی برای بهبود اوضاع
این فعال بازار سرمایه پیشنهاد کرد:از جمله پیشنهادهایی که می توان برای تقویت صندوق حمایت از بازار مطرح کرد اختصاص بخشی از درآمد شرکتهای موجود در بورس به صندوق توسعه بازار(به عنوان مثال یک درصد) که تقریبا با فرض سود 75 هزار میلیارد تومانی شرکتهای بورسی در سال1393 رقمی معادل 750میلیارد تومان به منابع صندوق افزوده و باعث افزایش نقش و قدرت صندوق در حمایت از بورس خواهد شد.

وی ادامه داد:همانند چیزی که در سایر نقاط دنیا برای سپرده گذاران بانکی در قالب صندق ضمانت و بیمه سپرده گذارن ایجاد کرده اند.علاوه بر این می توان به تقویت نهادها و تشکل های غیر دولتی نظیر کانون های سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی و تقویت بازارگردانی از سوی شرکتهای مختلف و ارائه ابزارهای جدید کنترل ریسک در بورس به عنوان اقدامات ضربتی برای تثبیت بازار سرمایه اشاره داشت.